Rijkswaterstaat en Stowa hebben besloten dat er een vervolg komt op het programma Verbetering Inspecties Waterkeringen, VIW¨C2. Hierbij is de insteek om met de resultaten van VIW-1 in concrete projecten aan de slag te gaan, om inspecties van waterkeringen in de dagelijkse beheerpraktijk te verbeteren. Hiertoe staan Pilots centraal. Deze pilots kunnen zich richten op de organisatorische en procesmatige inpassing van inspecties van waterkeringen, maar ook op te gebruiken technieken en hulpmiddelen. De inhoud en oriëntatie van de pilots willen Rijkswaterstaat en STOWA in nauw overleg met de waterkeringbeheerders opstellen. Daarom is een rondgang langs alle waterkeringbeheerders van Nederland (waterschappen én Rijkswaterstaat gemaakt.

BZ Innovatiemanagement participeert namens Rijkswaterstaat Waterdienst en STOWA in dit project vanuit haar kennis en ervaring met inspectietechnieken voor waterkeringen.

Samen met Deltares heeft BZ een onderzoek uitgevoerd naar de toepassing van monitoringssysteem om afgekeurde dijken in de gaten te houden. Sensoren moeten ervoor zorgen dat de veiligheid gewaarborgd blijf totdat er verbeteringen aan de dijken plaats kunnen vinden.

Waterschap Noorderzijlvest moet de komende jaren verbeteringen en versterkingen aanbrengen aan haar dijken. Circa een derde van de dijken in het waterschapsgebied voldoet niet meer aan de gestelde eisen. Om de dijk weer te laten voldoen moeten er maatregelen genomen worden. Hier gaat een traject aan vooraf van planvorming, vergunningen en kostenoverwegingen. En dit traject neemt een aantal jaren in beslag.

Sensoren voor extra veiligheid

Waterschap Noorderzijlvest is dus op zoek naar een tussenoplossing. De mogelijkheid bestaat om in de tussenliggende periode de dijk in gaten te houden met sensoren. Daarom heeft BZ Innovatiemanagement voor Noorderzijlvest een verkennend onderzoek uitgevoerd naar de toepassing van sensoren in dijkmonitoring. Samen met Deltares voerden we analyses uit en bepaalden we een strategie. Met het onderzoek heeft Noorderzijlvest een mogelijke oplossing in handen om de veiligheid te waarborgen totdat de dijk weer voldoet aan de eisen.

Grootschalige toepassing

In een eerder experiment is ook sensortechniek aangebracht in een bestaande dijk. In het project Livedijk Eemshaven werd 600 meter van de Westelijke schermdijk om de Eemshaven uitgerust met sensoren. BZ leidde dit project in opdracht van STOWA. In het project Livedijk XL gaat het om 20 kilometer dijk waarin sensortechniek wordt toegepast. Naast veiligheid leveren de sensoren een schat aan data over de toestand van dijken onder bepaalde omstandigheden.

De Handreiking Inspectie Waterkeringen wordt geschreven voor waterbeheerders om de inspectie van waterkeringen te optimaliseren. In opdracht van STOWA en Rijkswaterstaat werkt BZ samen met INFRAM en RPS BCC aan de totstandkoming van deze handreiking.

Rijkswaterstaat en STOWA hebben de afgelopen jaren gezamenlijk gewerkt aan de professionalisering van de inspectie van waterkeringen. De vergaarde kennis en inzichten worden in 2011 verzameld in een nieuwe versie van de Handreiking Inspectie Waterkeringen. De handreiking geeft een beknopt overzicht van de beschikbare kennis over faalmechanismen en toetsing van de keringen. Daarnaast biedt de handreiking een overzicht van de beschikbare inspectietechnieken. Door participatie in experimenten, praktijkproeven en pilotprojecten heeft BZ veel ervaring opgedaan met de toepassing van innovatieve inspectietechnieken van waterkeringen. Daarom heeft BZ de taak gekregen het technische deel van de handreiking te verzorgen en ontstane kennis te implementeren in de beheerpraktijk.

Toepassing van innovatieve inspectietechnieken

Nieuwe inspectietechnieken kunnen door middel van onder andere sensoren meer inzicht bieden in het gedrag en de toestand van een waterkering. Deze informatie is een goede aanvulling op de visuele inspectie van keringen en maakt een betere toetsing mogelijk. De nieuwe handreiking wordt een bundeling van kennis van: visuele inspectie en nieuwe inspectietechnieken en creëert een totaalplaatje. De inspecteur en beheerder van de waterkering krijgen zo beter inzicht in inspectiemogelijkheden.

In het noorden van de provincie Groningen ligt de westelijke schermdijk van de Eemshaven. In deze eerste ‘Livedijk’ van Nederland wordt de toepassing van sensortechniek getest. Het project is uitgevoerd door stichting IJkdijk, STOWA en Waterschap Noorderzijlvest. In opdracht van STOWA was BZ Innovatiemanagement initiator van het project, ontwikkelde het projectplan en voerde het projectmanagement.

Unieke dijk

De inspectie van dijken met sensoren levert voor waterbeheerders een aantal interessante voordelen op. Inspectie is op deze manier minder tijdrovend en levert actuele informatie. De westelijke schermdijk van de Eemshaven is de eerste dijk in Nederland waar sensortechniek wordt toegepast. De dijk is daarmee uniek in Nederland. En vooral omdat het project heeft aangetoond dat toepassing van sensoren in dijkinspectie mogelijk is.

Eerste in de serie van ‘Livedijken’

Het doel van de Livedijk Eemshaven was om te kijken hoe de sensoren werken in de praktijk. Want dat de sensoren werken onder gecontroleerde omstandigheden is al eerder aangetoond in een tweetal experimenten. Deze vonden plaats op de proeflocatie van Stichting IJkdijk en werden onder andere uitgevoerd door Deltares, TNO, Rijkswaterstaat, STOWA en BZ. Aan de hand van deze experimenten is een set sensortechnieken samengesteld die geschikt blijken om de een dijk te inspecteren. De Livedijk Eemshaven is de eerste in de serie van ‘Livedijken’. De bedoeling is namelijk om andere bestaande dijken ook uit te rusten met sensortechniek. Door in de ‘Livedijken’ langdurig en onder verschillende omstandigheden te meten, krijgen we meer inzicht in de toepassing van sensoren in de inspectie van bestaande dijken. De volgende stap is de realisatie van een systeem waarin de sterkte van de dijk actief kan worden gemeten en voorspeld.